Claudia: ‘Michiel Barendse, directeur van GKN Fokker Elmo, kwam in contact met Dutch Design Foundation (DDF) over het What if Lab. Een programma van DDF dat het bedrijfsleven en de ontwerpwereld uitdaagt om samen te komen tot concrete antwoorden op actuele vraagstukken. Organisaties krijgen in het What if Lab de kans om nauw samen te werken met designprofessionals. Uit enthousiasme vroeg Michiel zich af wat de ontwerpwereld voor hen zou kunnen betekenen bij een volgende stap in het innovatieproces. Door met een frisse blik vanuit een andersdenkende wereld naar ons te laten kijken, worden we uitgedaagd om samen tot oplossingen te komen die de werkomgeving van de operators verbetert.’
Fokker Elmo, het van oorsprong Nederlandse bedrijf dat inmiddels onderdeel uitmaakt van GKN Aerospace, is gespecialiseerd in Electrical Wiring Interconnection Systems. Met andere woorden: het levert de bekabeling voor vliegtuigen en vliegtuigmotoren voor de civiele alsook militaire luchtvaart en heeft klanten als Airbus, Boeing en Rolls-Royce. Op de productievloer in Nederland, Turkije, China en India leveren zo’n tweeduizend shopfloor operators, voornamelijk vrouwen, 95% handwerk. Het is een arbeidsintensief en tegelijk data driven proces waarbij ze in opperste concentratie kabelbomen maken. De ingenieuze bundels van gekleurde draden en kabels worden individueel gemarkeerd, in de juiste vorm geplaatst voor installatie, vaak geïsoleerd en verbonden aan gespecificeerde connectoren en stekkers. Zo worden in de verschillende vestigingen zo’n 12.000 kabelbomen per maand gemaakt.
Claudia: ‘Ook al wordt bij GKN Fokker Elmo steeds meer ingezet op automatisering, het grootste deel van het werk dat de operators verrichten is handwerk. Om hun taken goed uit te voeren switchen ze per product tientallen keren tussen hun informatiebronnen: van instructies en codes op papier, naar die op het beeldscherm of tablet, naar het benodigde gereedschap. Vaak liggen die instructies of tools elders en moeten de werknemers deze halen. Dat is tijdrovend, inefficiënt en vergroot de kans op fouten. We willen winst behalen door de werkomgeving van de operators te veraangenamen en de diverse handelingen beter te stroomlijnen.’
Van de tien ingeschreven ontwerpbureaus werden er drie gekozen om mee te doen aan het What if Lab: IaDea, Van Berlo en Flex/design. Na drie sterke pitches werden industrieel ontwerper Bärbel van Zanten en programmeur/ IT-architect Roger Paulssen van IaDea uiteindelijk geselecteerd om hun voorstel verder uit te werken.
Bärbel: ‘Tijdens de masterclass begreep ik dat er binnen GKN Fokker Elmo al veel innovatieve ideeën leefden. Ik heb voorgesteld om samen met de organisatie te kijken hoe je het huidige innovatieproces zo kunt vormgeven dat de kans groter wordt dat deze innovatieve ideeën ook echt uitgewerkt kunnen worden. Wij zijn gespecialiseerd in user experience en stellen de gebruiker centraal. Tijdens diverse interviews met allerlei belanghebbenden kwamen er al snel goede inzichten en uitdagingen boven tafel. Zo werd bijvoorbeeld duidelijk dat er geen helder proces is voor de uitwerking en implementatie van ideeën. Hierdoor ervaren werknemers te weinig voortgang.
Met deze inzichten gingen we aan de slag tijdens een creatieve workshop. Daarin hebben we met 25 werknemers van verschillende afdelingen – van operators tot managers – oplossingen gevonden die het innovatieproces positief kunnen veranderen.
Claudia: ‘Bärbel en Roger hebben zowel een professionele als een persoonlijke creatieve manier van werken die heel constructief is en zorgt voor openheid tussen hen en werknemers van uiteenlopende niveaus. Hierdoor was iedereen bereid om inzichten te geven die samen een goed beeld vormden van onze innovatie- en bedrijfscultuur. Daaruit kwam duidelijk naar voren dat werknemers ideeën indienen maar dat die lang blijven liggen of zelfs niet ten uitvoer worden gebracht. Dat werkt niet stimulerend.’
Bärbel: ‘Nee, dus daarom was stap één om de transparantie terug te brengen. We wilden mensen een plek bieden waar ze over hun ideeën kunnen praten. Als er meer openheid en zichtbaarheid ontstaat, gaan ideeën leven en groeien. In deze creatieve fase hebben we daarom een illustrator gevraagd om tekeningen te maken bij de verschillende voorstellen. Zo was een van de voorstellen een ‘Golden Idea Café’, een innovatiecafé waar mensen samenkomen, ideeën uitspreken, projecten presenteren en vieren dat een mijlpaal is bereikt.’
Claudia: ‘Dit is een goed voorbeeld van de toegevoegde waarde van een ontwerpbureau, waarbij creativiteit gekoppeld wordt aan de expertise van een bedrijf.’
Claudia: ‘Uit onderzoek en gesprekken met operators en managers werd duidelijk dat er informatie en tijd verloren gaat bij het inwerken en trainen van nieuwe medewerkers. Omdat veel van het werk wat operators doen gebaseerd is op ervaring, is informatie niet altijd terug te vinden in de instructies. Als een operator aan een kabelboom bezig is waar een andere of nieuwe werknemer mee verder gaat, helpt het als de ervaren operator het voordoet: zien is begrijpen. Die ervaren operator is veel tijd kwijt aan het overdragen van kennis en kunde.’
De oplossing: zelfgemaakte instructievideo’s. Laten zien hoe een operator werkt. In onze fabriek in China kregen geselecteerde operators een kleine camera op de borst gemonteerd. Deze legt in detail vast hoe de operator een kabelboom monteert. Deze filmpjes worden vervolgens geüpload in de Virtual Library of Experiences en beschikbaar gesteld aan andere operators ter ondersteuning van de standaard technische werkinstructies.
Van de Virtual Library of Experiences loopt nu een pilot in de nieuwe fabriek in India met de in China gemaakte video’s. Het is een goede testlocatie, want er werken veel nieuwe mensen. Binnenkort ontvangen we de interviewresultaten over hun ervaringen. Als het blijkt te werken, gaan we uitbreiden. Voor iedereen bij GKN Fokker Elmo is het motiverend om te zien dat een goed idee niet verwatert maar snel geïmplementeerd is op de werkvloer.’
Bärbel: ‘Mijn ervaring is dat techniek en creativiteit elkaar prima aanvullen en voor wederzijdse inspiratie zorgen. Het leuke vind ik ook dat wij kunnen laten zien dat een ontwerper niet alleen maar mooie fysieke producten maakt, maar dat het vormgeven van een proces ter ondersteuning van een veranderstrategie ook de rol van een ontwerper kan zijn.
Daarnaast ben ik als ontwerp-onderzoeker niet bang voor techniek en helpt het dat ik bij dit project samenwerk met IT-architect Roger Paulssen. Zijn technische achtergrond is waardevol voor mij om de vertaalslag te kunnen maken naar het meer menselijke, emotionele deel.
Claudia: ‘GKN Fokker Elmo is een technisch bedrijf met een sociale bedrijfsstructuur. Wij staan open voor hulp en informatie van buitenaf, dat is belangrijk in de samenwerking. Onze directeur zei: “We zijn een technisch bedrijf en de industrie schrijft veel voor, maar er is meer intuïtie en menselijke kennis nodig. Er moet iets meer gevoel in”. De creatieve wereld van IaDea blijkt een waardevolle aanvulling op onze expertise te zijn.’
