Well-being in the city

Briefing

Context

De pandemie zorgt ervoor dat we onze directe leefomgeving veel meer zijn gaan waarderen. We kunnen niet ver reizen, dus we zoeken het dichtbij huis. Ontdekken plekken die we nog niet kenden, routes die we nog niet liepen en mensen die we nog niet hadden ontmoet. Je goed voelen in je eigen huis, je straat, je stad was nog nooit zo actueel. 2021 draait om ‘wellbeing’: gezond en gelukkig zijn in eigen stad.  

We zijn in transitie. Covid luidt iets nieuws in, we staan aan de vooravond van een nieuwe tijd. De kans ligt open om deze nieuwe tijd samen vorm te geven. Een tijd waarin we écht anders omgaan met schaarse bronnen: energie, ruimte, materialen. En die urgentie meer dan ooit voelen. Een tijd waarin de gezonde stad, nieuwe betekenis krijgt.

Juist nu, door de transitie die we doormaken, krijgt de stad een andere verschijningsvorm. Dat zie je aan de auto’s die minder gebruikt worden en de veranderende visie op mobiliteit. Of gezondheid van gebouwen, belangrijker dan ooit. Maar wellbeing gaat ook over openbare ruimte: de magie van beweging en ontmoeting buiten. Plekken waar iedereen welkom is, die bijdragen aan veiligheid en gezondheid, aan interactie en ontmoeting tussen mensen. Jong en oud. Arm en rijk. 

En dat is nodig. Mensen vereenzamen. Bubbles blijven bijeen. De natuurlijke plekken waar we elkaar buiten onze woningen en werk zouden treffen zijn gesloten. Of voelen minder ‘vrij’. Een ontmoetingsplek in de openbare ruimte kan dat doorbreken. Juist nu.

Een spil voor de stad. Een functie van formaat. 

In de openbare ruimte laat een stad zich zien. Veel elementen komen hier samen. De projecten van Sweco en de opgaven van klanten laten zien, dat juist nu hier veel verandering optreedt. Dat komt niet alleen door Covid-19, ook andere uitdagingen spelen een rol. Stedelijke hitte, droogte en hevige regenval: gevolgen van  klimaatverandering die opspelen in de openbare ruimte. Of denk aan stedelijke mobiliteit en energietransitie. Dat leidt tot een ander gebruik van de stad. Meer voorzien van deelmobiliteit of gekenmerkt door aantrekkelijke routes voor voetgangers en fietsers. 

Openbare ruimte draagt ook bij aan onze gezondheid, zowel fysiek als mentaal. Door Covid-19 is deze functie uitvergroot en heeft de openbare ruimte vitale functies van de stad die zich anders binnen afspelen overgenomen. Ontmoetingsplekken zijn niet toegankelijk en sporten speelt zich veelal buiten af. Door het intensievere gebruik van de openbare ruimte is er ook meer waardering ontstaan hoe de waarde van onze stedelijke omgeving veel meer kan zijn dan de verbindingswegen tussen werk en huis. Door ingrepen te doen in onze openbare ruimte kan de leefbaarheid van een straat of wijk enorm vergroot worden. Wijken waar niet alleen binnen maar ook buiten bijgedragen kan worden aan gezondheid, leefgenot en sociale cohesie. De ruimte hebben we, maar hoe gaan we die samen anders ontwerpen? Dat wil Sweco, samen met ontwerpers, in dit What if Lab onderzoeken.

 

Over Sweco

Sweco is met meer dan 17.500 werknemers Europa’s grootste architecten- en ingenieursadviesbureau. De roots liggen in Scandinavië en Sweco heeft vestigingen in Zweden, Noorwegen, Finland, Denemarken, Duitsland, Nederland, Groot-Brittannië, België, Tsjechië, Polen, Estland, Litouwen en Bulgarije. 

Al sinds de oprichting in 1958 combineert Sweco uiteenlopende perspectieven en expertise, om zo tot aansprekende, slimme en vooruitstrevende oplossingen voor de uitdagingen van vandaag en morgen te komen. 

Sweco pakt de uitdaging van verstedelijking aan. Luisterend naar wat er nodig is, mensen beweegt en lokaal speelt. Zo geven we inhoud aan de verandering van de wereld om ons heen. Sweco benut de mogelijkheden van digitalisering en maakt het dagelijks leven steeds duurzamer, veiliger en beter. 

Dat schept nieuwe mogelijkheden. Het groenste kantoorgebouw. De eerste circulaire brug ter wereld. Verkeerslichten die met je meedenken. Een natuurbrug om flora en fauna in stand te houden. Een visie op waterveiligheid in een land onder zeeniveau.

Het is niet alleen dat wat Sweco bezighoudt. Ook zijn we op zoek naar een echte stretch. Want juist nu dat klimaat, energietransitie en allerlei andere uitdagingen onze klanten challengen, willen wij onszelf ook uitdagen. Door Sweco te verbinden aan een heel andere creatieve groep, zoeken we ook eigen grenzen op. 

Sweco zoekt nieuwe invalshoeken. Ideeën. Mensen die van nature buiten lijntjes, hokjes en vastomlijnde ideeën denken. En de grenzen van technische mogelijkheden graag opzoeken. Vrije vormen, nieuwe ideeën. Bij uitstek het DNA van een ontwerper. Wat als we die instelling koppelen aan de (internationale) kennis en expertise die Sweco in huis heeft? Dan kunnen we samen meer bereiken en bouwen op elkaars kracht. Daarom startte Sweco in samenwerking met Dutch Design Foundation dit What if Lab. Om ontwerptalent en -ervaring samen te brengen. Daarmee kunnen we de wereld van morgen vormgeven. Wij kijken ernaar uit, jullie ook? www.sweco.nl 

 

Ontwerpvraag

Hoe zou jij ‘wellbeing’ in de stad vormgeven? Welk alledaags object of plek in de stad, zou jij anders vormgeven, zodat je een flinke dosis geluk toevoegt aan de stad? Iets waardoor mensen het nog fijner vinden dat ze precies dáár wonen, werken en samenkomen. Een geluksmomentje in de stad, waar we gezamenlijk van gaan genieten. Het zitbankje in het park? Meer te beleven op de stoep? Een frisse blik op onze pleinen? Hoe zou jij dat doen? Gebruikmakend van jouw verbeeldingskracht en de kansen van deze tijd. Kan het energie opwekken? Gebruik maken van de kracht van de natuur? Een koele oase bieden in onze steeds warmere zomers? Of juist warmte opslaan om ook in de winter elkaar buiten te blijven treffen? Méér natuur op onverwachte plekken? Wat maakt ons gelukkig? De kansen zijn eindeloos. 

Ontwerp een ‘ontmoetingsplek van de toekomst’. Een plek waar bewoners, met verschillende achtergronden (zowel jong en oud, rijk als arm, verschillende achtergronden en culturen) elkaar kunnen treffen, die hen kan binden en vitaal houdt. Een ruimtelijke ingreep in de stad die de identiteit van de wijk of stad weerspiegelt en zo sociale verbinding en trots brengt, en daarnaast ook in haar ruimtelijke opzet inspelen op de toekomst (klimaatproof, veilig, gezond, meervoudig in ruimtelijk gebruik etc.). 

Deze nieuwe ontmoetingsplek heeft een sociaal en maatschappelijk doel, zoals meer verbinding, verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving of het verbeteren van sociale samenhang. Daarnaast draagt het ontwerp bij aan de vitaliteit van een stad. Daarmee bedoelen we: je bent er trots op, het is er goed toeven en het zet aan tot gezond zijn en blijven. Het idee leidt tot een tastbare verandering in de openbare ruimte. 

Een ontmoetingsplek is hét ruimtelijke element in de stad dat verschil kan maken. Als expert is Sweco bij veel van dat soort projecten betrokken. Normen, richtlijnen, budgetten en andere kaders bepalen vaak de reikwijdte van de voorstellen en ideeën. Toch denken wij dat het anders kan. We anders moeten denken. Dat kunnen we alleen door samen te werken en over grenzen heen te stappen. 

Voorbeelden van eerdere Sweco projecten waarbij ruimte voor ontmoetingen onderdeel is geweest in het ontwerp en realisatie:

https://www.sweco.se/en/our-offer/architecture/landscape-architecture/israels-plads-copenhagen/

https://www.sweco.nl/portfolio/zeeburgereiland-amsterdam/

https://www.sweco.nl/portfolio/energieleverende-wijk-op-a2-maastricht/

https://www.sweco.dk/showroom/kolding-bypark/

 

SWECO: Urban Insight

Kennisontwikkeling over stedelijke gebieden

https://www.swecourbaninsight.com/

De uitdagingen voor de stad van de toekomst

Wereldwijd is urbanisatie een voortgaande trend. De helft van de wereldbevolking en maar liefst driekwart van de Europeanen leeft in steden. Steden weerbaarder en duurzamer ontwikkelen heeft dan ook een enorme, positieve impact op het leefmilieu van een groot aantal mensen.  

De experts van Sweco zijn dagelijks bezig met het duurzamer, leefbaarder en aantrekkelijker maken van de steden van de toekomst. Zij kennen elke vierkante meter van Nederland en zien het Nederlandse stedelijke gebied en de behoeften van de gebruikers van het gebied veranderen.

Urban Insight is het 10-jarige internationale kennisprogramma van Sweco dat ruimtelijke thema’s in een nieuw daglicht plaatst. Met 17.500 Sweco medewerkers in Europa, onderzoeken zij naar nieuwe oplossingen en geven podium aan sterke voorbeelden. Dit jaar staat in het teken van het thema ‘Wellbeing’. Letterlijk: je goed en in balans voelen. En voor Sweco draait dat thema om wellbeing in de stad. https://www.swecourbaninsight.com/news-item/top-urban-health-and-wellbeing-trends-2021/

Een thema wat dus naadloos aansluit bij de ontwerpopgave binnen het What if Lab. Het Lab speelt zich dus af binnen een bredere context van kennisvergaring en ontwikkeling over de gezonde en veilige stad. 

 

Gezonde en veilige stad
Welke uitdaging de stad ook heeft: van ruimtegebrek door een veelvoud aan functies, een grote behoefte aan betaalbare woningen, goede luchtkwaliteit tot een sterk ov-netwerk, uiteindelijk telt het allemaal op tot die ene ambitie: veilig en gezond. Zodat een huis een thuis wordt, buurten geen verzameling inwoners zijn, maar een gemeenschap waar je op kunt bouwen en functies niet meervoudig, maar ronduit gezellig en uitnodigend zijn. Welkom in de veilige en gezonde stad.  

 

Leefbare en levendige steden
De gezonde en veilige stad is vooral een stad waarin je prettig en aangenaam leeft. Een plek met een dikke tien. Leefbaar door de goede voorzieningen, aandacht voor groen en een sterk ontwerp waardoor je graag buiten bent, de fiets pakt of een wandelingetje maakt. Zo blijf je gezond en is veiligheid op orde. Diezelfde stad is ook levendig: je ontmoet mensen, er zijn aantrekkelijke voorzieningen en er is een sterke onderlinge (lokale) verbondenheid. Eigenlijk wil je nooit meer weg. 

Alle kenmerken van die stad zijn terug te brengen tot vier elementen: het sociale netwerk en de ontwikkeling ervan, de doorvertaling in fysieke elementen en ontwerp, de onderliggende cultuur en voorzieningen die verbinden en het beleid dat de voorwaarden veilig stelt die daarvoor nodig zijn. Deze terugkerende onderwerpen, zijn telkens, in andere omstandigheden, factoren waar steden, wijken en gebieden zich in kunnen ontwikkelen om gezonder en veiliger te worden. 

 

Betrokkenheid bij de stad
Het speelveld concentreert zich daardoor lang niet alleen op ontwerp en de fysieke omstandigheden. In stedelijk gebied hangt alles aan elkaar samen. Van ontwerpers en architecten wordt verwacht verder te kijken dan functie, esthetiek en techniek. Ook luchtkwaliteit, biodiversiteit, zichtlijnen en veiligheid of duurzame mobiliteit spelen net zo goed een rol. De snelle fietsverbinding als onderdeel van de nieuwe woonwijk, het gesprek met de buurt wanneer de nieuwe skatebaan verrijst, het balkon met voldoende beschutting of het stadspark met trapveldje dat er óók bij hoort. 

 

Naar wie zijn we op zoek?

We zijn op zoek naar professioneel ontwerpers die van nature buiten lijntjes, hokjes en vastomlijnde ideeën denken en daarbij de grenzen van technische mogelijkheden graag opzoeken. Je bent niet persé een ruimtelijk ontwerper; product design, social design, sustainable design, nieuwe materialen en innovatie drijven jou net zo. 

Als ontwerper denk je in mogelijkheden en zoek je daarbij de juiste samenwerking en kennispartners op. 

Techniek is voor jou misschien zelfs een noodzakelijk kwaad om je ideeën te realiseren. Daarvoor zoek je een sparringpartner. De technische kennis die je zoekt is breed: van digitalisering, materiaaltoepassingen tot constructieleer. Je kijkt het liefst over grenzen heen. Wat hier kan, kan in heel Europa of de wereld. Sterker nog: jij vindt ook dat dat juist nodig is.

Een groenere wereld is ook jouw rode draad. Je houdt niet van luchtfietserij, jij wil het verschil letterlijk máken. En zoekt een partij die je daarbij kan helpen, die niet denkt in beperkingen, maar in oplossingen. Je wil je ideeën realiseren in echte projecten en opdrachten, want dat doe je niet alleen, maar in samenwerking met een breed team vol kennis en expertise. 

De voertaal van het What if Lab is Nederlands. Vanwege het internationale karakter van Sweco en de samenstelling van het selectiecomité, kan de communicatie gedurende het ontwerpproces alsmede de presentaties van ontwerpers in het Engels gehouden worden. 

 

Programma, comité en begeleiding
In het What if Lab: well-being in the city wordt niet alleen de kans geboden je te verdiepen in een ontwerpopdracht, juist de samenwerking met een internationale koploper als Sweco maakt dit Lab uniek. Toegang tot de kennis en het netwerk van Sweco geeft nieuwe kansen en inzichten om op een andere schaal te kunnen ontwerpen. In het programma zullen experts van Sweco de ontwerpers voorzien van inhoudelijke kaders en technische kennis. 

 

Programma

Conceptpresentaties 24 augustus
Op 24 augustus presenteren de drie geselecteerden hun idee aan het selectiecomité. N.a.v. de feedback van dit comité worden de ontwerpers in de gelegenheid gesteld een scherp concept op de Dutch Design Week 2021 (DDW) te presenteren en zo in aanmerking te komen voor doorontwikkeling van het concept na DDW.

 

Demoday 23 september
Drie weken voor DDW staat er een Demoday gepland, op deze dag presenteren de ontwerpers de laatste stand van zaken. Deze laatste presentatie geeft Sweco al een echt inkijkje in wat er getoond gaat worden op DDW.

 

Expositie Dutch Design Week 2021: 16-24 oktober
De concepten worden vervolgens getoond tijdens DDW. De vorm van deze expositie zal bepaald worden naar aanleiding van de ontwerpen en de wijze waarop deze zijn doorontwikkeld tot een prototype, model of andersoortige visualisatie. Tijdens de week zal in een bijeenkomst met het selectiecomité worden bepaald welk van de drie concepten in aanmerking komt voor verdere doorontwikkeling in 2022.

 

Andere events
Sweco is een actieve partij. Je krijgt de kans aan te sluiten bij hun innovatiecafe en innovatienetwerk. Hier kun je veel mensen ontmoeten en je idee pitchen. Verschillende trainingen binnen Sweco kunnen gebruik maken van jouw expertise (uiteraard als je interesse hebt), maar ook nodigt Sweco je graag uit je visie te delen bij klantevents, jong sweco bijeenkomsten en andere events. Deelname hieraan bepaal je zelf. Het kan je kennis, netwerk en kans op een launching customer vergroten. 

 

Projectpartner 
Iedere ontwerpstudio wordt gematched aan een medewerker van Sweco als projectpartner. Met hen kan je tijdens het gehele traject, van ideevorming tot ontwerp, reflecteren en sparren. Zij hebben de technische kennis, inzicht in mogelijkheden om ideeën te kunnen toetsen en versterken. Zo kom je samen tot een ontwerp waarin creativiteit en realisatie elkaar ontmoeten.

 

Betrokken medewerkers van Sweco
Naast de betrokken projectpartners binnen Sweco, zijn in alle fases van het What if Lab, zoals tijdens de masterclass, terugkoppelingsgesprekken en presentaties medewerkers van Sweco betrokken. Zo ontstaat brede kennisoverdracht, inspiratie en betrokkenheid. Verschillende specialisten haken aan, afhankelijk van de ontwerpen en ideeën. Ook zullen de Business director Veilige en Gezonde Stad en de Country Project leader van het programma Urban Insight een rol spelen binnen de masterclass. 

 

Selectiecomité
Het selectiecomité bestaat uit een aantal toppers in de designwereld, met verschillende achtergronden in vormgeving, media en bedrijfsleven. Het uiteindelijk geselecteerde concept zal na de DDW 2021 met Sweco in overleg gaan om te bepalen wat mogelijk volgende stappen zullen zijn in de doorontwikkeling van de uitkomsten naar de praktijk.

 

Ontwerpcriteria

Het ontwerp zal op de volgende criteria getoetst worden:

• Het ontwerp stimuleert verbinding tussen mensen tussen verschillende generaties en groepen.
• Het ontwerp draagt bij aan de mentale en of fysieke gezondheid van mensen.
• Het ontwerp zet aan tot discussie over impactvolle positieve veranderingen.
• Het ontwerp houd indien van toepassing rekening met hedendaagse stedelijke uitdagingen  rondom klimaatverandering zoals hittestress en afwatering.
• Circulariteit in de uitvoering van het ontwerp heeft een pré.
• Het ontwerp is inclusief toegankelijk.
• Toepasbaar in Nederlandse steden, en mogelijk ook schaalbaar naar andere gebieden/steden in de wereld. 
• We zijn op zoek naar nieuwe concepten, dus laat je niet beperken door wat we nu weten. Houd wel waar mogelijk rekening met geldende regel- en wetgeving voor de openbare ruimte en bouwwerken daarin. Daarbij kan, indien nodig, Sweco met advies bijstaan.

 

Applications are now closed