Bridging the Gap

Briefing

Context

Gemeente Amsterdam heeft ongeveer 1800 bruggen en 600 kilometer kade in beheer. De stad is dus onlosmakelijk verbonden met het water. De vele bruggen en kademuren verbinden de wijken en buurten met elkaar, en geven de stad karakter. Maar honderden bruggen en kilometers kademuur zijn aan het eind van hun technische levensduur en een aanzienlijk deel is in slechte staat. Om de stad veilig, bereikbaar en leefbaar te houden, is er dringend actie nodig. Daaraan werkt het Programma Bruggen en Kademuren. 

De huidige aanpak richt zich op het repareren en vervangen van de bruggen om ze functioneel en veilig te houden voor al het verkeer. De functionele levensduur en veiligheid van een brug is verbonden aan het gebruik, er kan daarom uit veiligheidsoverwegingen besloten worden om een brug af te sluiten voor verkeer. 

Het afsluiten van een brug - oftewel, het afsluiten van een brug voor autoverkeer - betekent een verandering voor de omwonenden die negatief ontvangen kan worden. Terwijl er juist ook kansen ontstaan. Er wordt een stukje stad teruggewonnen op de auto, wat nieuw gebruik en een verrijking voor de stad kan opleveren. 

Hoe kunnen we de transitie van het gebruik van zo’n brug dan zo vormgeven dat de verandering als meerwaarde wordt ontvangen in een buurt?

We vragen deelnemende ontwerpstudio na te denken over de toekomstvisie van de brug en hiervoor één of meerdere concepten te visualiseren die invulling geven aan een nieuwe functie van de brug (zonder verkeer, en rekening houdend met gewichtsbeperking). Deze voorstellen moeten met en door Amsterdamse burgers verrijkt en getoetst en bij voldoende draagvlak (van gemeente en inwoners) en technische haalbaarheid kan dit vertaald worden naar een daadwerkelijk uit te voeren experiment bij een Amsterdamse brug.

 

Over Programma Bruggen en kademuren

De honderden bruggen en kades zijn voor Amsterdammers meer dan bouwwerken alleen. Ze definiëren de stad en hebben een emotionele waarde. Het zijn verbindingen die de stad levend, dynamisch en aantrekkelijk maken. De bouw van de grachten is historisch gezien een ongeëvenaarde operatie geweest. Nu staat Amsterdam voor een grote opdracht om de bruggen en kades te herstellen en te behouden voor volgende generaties. Dit is een opdracht van de lange adem. Voor de stad, haar bewoners, bezoekers en ondernemers.

Om deze bruggen en kademuren op grote schaal en versneld te onderzoeken en te herstellen is het Programma Bruggen en Kademuren opgezet. Het programma richt zich op 830 verkeersbruggen en circa 200 km kademuren. Dit zijn de bruggen en kademuren die belangrijk zijn voor het functioneren van de stad of waarbij de risico’s op constructieve gebreken hoog wordt ingeschat.

De opgave is groot en complex, de aanpak neemt vele jaren in beslag en vraagt veel van de stad. Maar het biedt mogelijk ook kansen voor de toekomst. Zoals het vernieuwen en vergroenen van kades en straten, met meer ruimte voor fietsers en voetgangers. Of het verminderen van de overlast van het zware vrachtverkeer door meer vervoer over water te stimuleren – zoals dat een paar 100 jaar geleden ook ging. Het programma biedt kansen om samen te werken aan een toekomstbestendige stad.

 

Ontwerpvraag

Dit What if Lab draait om de toekomstvisie voor bruggen. Gemeente Amsterdam is op zoek naar ontwerpers die samen met bewoners aan de slag gaan om inspirerende en innovatieve nieuwe functies van Amsterdamse bruggen te visualiseren. Het doel van de ontwerpen is om verkeer van verschillende bruggen te weren en daar tegelijkertijd een positief alternatief gebruik tegenover te zetten. Gemeente Amsterdam is daarvoor op zoek naar één of meerdere concepten om de vrijgekomen ruimte op een voor verkeer afgesloten brug opnieuw in te kunnen zetten. We zoeken concepten die innovatief en inspirerend zijn en welke idealiter binnen 6 tot 12 maanden na de eindpresentatie binnen Amsterdam te realiseren zijn. We zijn daarbij niet opzoek naar een oplossing voor een specifieke brug, maar naar generieke oplossingen die op (meerdere) type Amsterdamse bruggen toepasbaar zijn.

De uitkomsten van het Lab moeten mogelijke scenario’s visualiseren van nieuwe toepassingen van bruggen in Amsterdam, hoe deze in de omgeving vorm kunnen krijgen en ondersteund zijn met input van Amsterdamse burgers. De verschillende scenario’s zijn zo gevisualiseerd dat ze breed kunnen worden getoetst binnen de gemeente Amsterdam en bij Amsterdammers (zowel in buurten waar bruggen mogelijk worden afgesloten maar ook daar buiten).

Met deze ontwerpvraag wil gemeente Amsterdam dus tweeledig resultaten ophalen: mogelijke invullingen voor bruggen en inzicht in de reacties daarop van Amsterdammers. Zo kan het Programma Bruggen en Kademuren beleid voor morgen vormgeven en onderzoeken of er genoeg draagvlak is voor een experiment op een Amsterdamse brug.

 

Naar wie zijn we op zoek?

Voor dit What if Lab zijn we op zoek naar een interdisciplinaire samenwerking tussen een ruimtelijk en sociaal ontwerper. Naast de focus op het ruimtelijk en/of sociale domein, zoeken we professionele ontwerpers die van nature buiten lijntjes, hokjes en vastomlijnde ideeën denken en daarbij de grenzen van (technische) mogelijkheden graag opzoeken. Ontwerpers die zich bezighouden met het verrijken van de stedelijke omgeving en liever mét in plaats van vóór mensen ontwerpen. De menselijke maat en het sociale aspect spelen een belangrijke rol in het optimaliseren van de leefomgeving in de stad.

Twee individuele ontwerpers of studio’s vanuit deze twee disciplines kunnen zich gezamenlijk als coalitie inschrijven voor dit lab. Echter is het ook mogelijk om je als individuele ontwerper in te schrijven en na selectie door DDF en Gemeente Amsterdam gekoppeld te worden aan een ontwerper of studio uit de andere discipline. Tot slot kan ook een ontwerpstudio zich inschrijven die zowel aan ruimtelijke als sociale vraagstukken werkt en beiden disciplines in huis heeft.

 

Panel en begeleiding

What if Lab: Toekomstvisie Bruggen biedt niet alleen de kans je te verdiepen in een ontwerpopdracht, ook de samenwerking met Gemeente Amsterdam maakt dit Lab uniek. Toegang tot de kennis en het netwerk van Gemeente Amsterdam geeft nieuwe kansen en inzichten om op een andere schaal te kunnen ontwerpen. In het programma zullen experts van Gemeente Amsterdam de ontwerpers voorzien van inhoudelijke kaders en technische kennis. 

Programma

Open oproep & selectie van ontwerpers/ontwerpstudio’s

De open oproep voor deelname aan dit What if Lab opent in juli 2022. Op 4 september, 23:59 uur a.s.

sluit de inschrijving via Typeform. Op 8 en 9 september 2022 vinden korte kennismakingsgesprekken plaats met de best passende ontwerpstudio’s. Zorg dat je op deze data (in ieder geval een aantal momenten) beschikbaar bent, zodat we de gesprekken op deze dagen kunnen inplannen. Uiterlijk op 12 september maken we aan jullie de selectie bekend. De geselecteerde ontwerpers nodigen we uit voor een masterclass op 26 september 2022. In deze masterclass geeft Gemeente Amsterdam inhoudelijke toelichting op de ontwerpvraag, geven experts inhoudelijke presentaties en vindt een rondleiding op locatie plaats.

Onderzoek en ontwikkeling

Na de masterclass starten de geselecteerde ontwerpers met hun onderzoek. Zij voeren - met eigen invulling - een verkenning uit naar uitdagingen, mogelijkheden en interessante toekomstbeelden. Hiervoor hebben zij toegang tot verschillende voorbeeldcases van bruggen die mogelijk in aanmerking komen om de functie een herbestemming te geven. Daarnaast worden Amsterdammers bevraagd en betrokken bij het onderzoek. Op basis van de verkenning werken de ontwerpers hun ideeën uit tot conceptrichtingen. Tijdens deze fase vinden updategesprekken met vertegenwoordigers van Gemeente Amsterdam en lab manager DDF plaats. Deze gesprekken zijn bedoeld om de voortgang te bespreken en tussentijdse inzichten af te stemmen.

Na twee maanden presenteren de ontwerpers hun ideeën en stellen een conceptrichting voor aan de opdrachtgever. De conceptrichtingen worden getoetst tijdens een conceptpresentatie in Amsterdam.

1. Van concept naar ontwerp

Na de conceptpresentatie starten de ontwerpers met de uitwerking van het concept naar een daadwerkelijk ontwerp. Hierbij verwerken ze de feedback die tijdens de conceptpresentatie is verzameld. Ook in deze fase vinden updategesprekken met opdrachtgever en lab manager plaats over de voortgang en uitwerking. In Op 26 januari 2023 vindt de eindpresentatie van de ontwerpen plaats, aan Gemeente Amsterdam en eventueel door hen uitgenodigde stakeholders. Op basis van de in de eindpresentatie getoonde ontwerpen gaat gemeente Amsterdam in gesprek met de ontwerpers over een eventuele vervolgopdracht na het What if Lab.

 

Inschrijven en procedure

Je kunt je inschrijven tot 4 September 23:59 uur via deze link.

In het inschrijfformulier vragen we ontwerpers om een referentie van 3 tot 5 relevante, eerder uitgevoerde projecten of ontwerpen en een motivatie voor deelname aan What if Lab: Over-Bruggen, waarin je beschrijft hoe de opgave aansluit bij jou als ontwerper (ontwerpstudio) en op welke manier je deel wilt nemen (als bestaande coalitie (met een andere ontwerper/ ontwerpstudio of met team binnen eigen studio) of als individuele ontwerper/ ontwerpstudio die nog een samenwerkingspartner zoekt). Evenals wat je motivatie is om deel te nemen en waar je kansen ziet binnen de ontwerpvraag (max. 800 woorden).

Het is nog niet nodig om al ontwerpoplossingen aan te dragen. Uit de inschrijvingen wordt een selectie gemaakt van maximaal 2 ontwerpers/ ontwerpstudio’s, die samen als één team aan de slag gaan (of één studio die beiden disciplines in huis heeft). De geselecteerde ontwerpers ontvangen op een nader te bepalen datum bericht. De ‘Deelnamevoorwaarden What if Lab: Over-Bruggen zijn van toepassing. Bij inschrijving wordt hier automatisch akkoord mee gegaan. De deelnamevoorwaarden zijn hier te vinden.

 

Ontwerpcriteria

Het ontwerp zal op de volgende criteria getoetst worden:

• Het ontwerp transformeert het afwaarderen van een brug naar een impactvolle positieve verandering.
• Het ontwerp levert een bijdrage aan stedelijke leefomgeving
• Het ontwerp levert een bijdrage aan de ambities, wensen en behoeftes van Amsterdamse Burgers.
• Het ontwerp houdt rekening met relevante stedelijke uitdagingen.
• Het ontwerp is radicaal, initieert verandering.
• Het ontwerp is voor iedereen toegankelijk.
• Het ontwerp is toepasbaar voor andere bruggen en kades in Amsterdam (en andere Nederlandse steden).
• Het ontwerp is gericht op de stad van de toekomst.
• Het ontwerp levert een substantiële bijdrage aan de minimalisering van de gewichtsbelasting van de brug.

We zijn op zoek naar nieuwe concepten, dus laat je niet beperken door wat we nu weten. Houd wel waar mogelijk rekening met geldende regel- en wetgeving voor de openbare ruimte en bouwwerken daarin. Daarbij kan, indien nodig, Gemeente Amsterdam met advies bijstaan.

 

Applications are now closed